- مخاطب دوره های تدبر در قرآن عموم افرادی هستند که در سنین دانشجوییی به بعد قرار دارند.
- آنچیزی که بیش از همه افراد را به تدبر در قرآن می کشاند، احساس نیاز به هدایت الهی است؛ هدایتی که به وسیله قرآن جریان یافته است. بنابراین فهم قرآن برای استفاده از آن در موقعیت های عمل و شکوفایی استعدادها به وسیله قرآن مهمترین انگیزه برای تدبر در قرآن محسوب می شود.
- از آنجایی که مخاطب دوره های تدبر بزرگسال و رشد یافته است، اصل کلی در یادگیری کتب روش های تدبر در قرآن خودآموز بودن آنهاست.
- به همین دلیل در فراگیری روشهای تدبر در قرآن خود مخاطب مهمترین عنصر بوده و سیر این دوره ها توسط خود وی مدیریت می شود.
- با این حال همراهی با جمع در این سیر می تواند این فراگیری را تسهیل و تعمیق نموده و استمرار بخشد. از این رو ساختار آموزش برای مطالعه و مباحثه روشهای تدبر در قرآن شکل گرفته و درصدد است تا با ساماندهی جمع علاقه مندان، به سیر فراگیری ایشان کمک نماید.
جمع هایی که برای فراگیری روش های تدبر در قرآن شکل می گیرد، معمولا در یکی از چهار قالب زیر قرار می گیرند:
- جمع های حضوری: در این الگو برنامه جمعی به صورت حضوری و در قالب جلساتی منظم در محیط فیزیکی با محوریت مربی یا مباحثه کننده دنبال می شود.
- جمع های غیر حضوری (آنلاین): در این الگو برنامه جمعی به صورت غیر حضوری و در قالب جلساتی منظم در محیط مجازی با محوریت مربی یا مباحثه کننده دنبال می شود.
- جمع های مجازی ( آفلاین): در این الگو مخاطب با طرحی مشخص برای مطالعه کتاب و محتواهای موجود مواجه بوده و در مواقع لازم می تواند از پشتیبان برای گرفتن راهنمایی و بازخورد استفاده نماید.
- جمع های دو نفره ( خودخوان- مباحثه محور): در این الگو یک نفر با توجه به شرایط خود و به کمک کسی که قبلا کتاب را مطالعه نموده، برنامه مطالعه خویش را تنظیم نموده و برای رفع اشکال و ارتقای دریافت ها از هم مباحثه ای خود استفاده می نماید.
توفیق مخاطب در هریک از قالبهای فوق نیازمند رعایت موارد زیر است:
- تمرکز زمانی: توفیق در این دوره ها به میزانی است که فرد استمرار و تمرکز زمانی داشته باشد؛ به نحوی که به جز حضور منظم در جلسات، زمان لازم برای انجام سایر فعالیت ها نیز اختصاص یابد. ( مجموعا 10 ساعت در هفته)
- مطالعه: منظور از مطالعه قرائت سوره، مطالعه درس، مشق کردن، درگیری ذهنی، نوشتن نکات و تجربه عملی از سوره است.
مباحثه: نکات دریافتی از سوره ها و تجارب عملی از آنها در صورتی اصلاح شده و ارتقا می یابند که محل بحث و گفتگو قرار بگیرند؛ از این رو مباحثه یکی از ارکان توفیق در یادگیری تدبر در قرآن است.
- خروجی: یادگیری سوره ها از سوی ما زمانی تثبیت می شود که آن را به دیگران انتقال دهیم. با انتقال سوره و پیامهای آن از سوی ما به دریافت های جدید از سوره هم منجر می شود. این انتقال می تواند متناسب با توانایی و حوزه فعالیت های ما قالب های گوناگونی داشته باشد.
- مطالعه جانبی: اگر کسی نگاه قرآن را به موضوعات اساسی و محوری مانند انسان، جامعه، هستی و … بداند، به توفیق بیشتری در تدبر در قرآن دست می یابد. دلیل این امر آن است که در صورت آشنایی با جهان بینی قرآنی برداشت های ما از سوره های قرآن همراستا با نگاه کلی قرآن در خصوص موضوعات است.
- خودارزیابی: برای اینکه بتوانیم به صورت مستمر در مسیر یادگیری قرآن و تدبر در آن باشیم، نیاز داریم از خود ارزیابی داشته باشیم. از این رو پیشنهاد می شود بعد از مطالعه هر کتاب، اثر این مطالعه را در انس و گرایش خود به قرآن، در ارتقای توان برداشت از قرآن و نیز در میدان عمل ( سبک زندگی و اثر گذاری اجتماعی) بررسی کنیم.
اصل بر آن است مجریان دوره های روش های تدبر در قرآن هزینه ای بابت برگزاری این دوره ها از کسی دریافت نکنند؛ البته این دوره ها رایگان نیست و هزینه شرکت در آن انتقال یافته ها به دیگران است. بنابراین اهتمام به یاددهی و تعلیم قران همزمان با یادگیری و تعلم آن از اصول اساسی شرکت در این دوره هاست.
- مربیان تدبر در قرآن را در نگاه ابتدایی می توان در چهار سطح در نظر گرفت:
- ارائه دهنده سوره: هر کسی که سوره ای را یاد می گیرد، می تواند آن را به دیگری یاد دهد؛ لیکن ابتدا خوب است این امر را در بسترهای عمومی تر انجام داده و به تدریج که در تدبر در قرآن جلو می رود، در بسترهای تخصصی تر ارائه سوره داشته باشد.
- مباحثه کننده: مباحثه کننده همراه با انتقال سوره ها به روش مطالعه و تدبر در هر سوره نیز می پردازد. هرکس بعد از اتمام کامل یک دوره و یا حداقل همان کتاب و احراز توفیق در خودارزیابی آن می تواند به این امر اهتمام یابد. ( مثلا بهتر است افرادی که دوره حمد را می گذرانند به مباحثه کتب دوره تسبیح بپردازند و یا افرادی که دوره دوره تهلیل را می گذرانند به مباحثه کتب دوره حمد بپردازند…)
- مسئول دوره: مسئول دوره کسی است که به دنبال تحقق غایات کتاب در مخاطب هست و علاوه بر مباحثه کتاب در تلاش است زمینه ای را فراهم کند که شرایط شرکت در دوره ها به صورت حداکثری برای علاقه مندان رقم بخورد. بهتر است افرادی که در حال گذراندن دو دوره جلوتر و یا حد اقل یک دوره جلو تر هستند به این امر اهتمام داشته باشند. ( مثلا بهتر است افراد دوره تهلیل مسئول دوره تسبیح بوده و افراد دوره تکبیر مسئول دوره حمد شوند…)
- مسئول آموزش: مسئول آموزش کسی است که به دنبال استقرار دوره های آموزش روشهای تدبر در قرآن در یک محیط بوده و درصدد است این دوره ها در آن محیط اجرا شود. در صورت امکان بهتر است این افراد خود مشغول گذراندن دوره تکبیر باشند. در واقع عملیات این فرد استقرار این دوره ها در محیط متناسب با شرایط آن است.
